Zarządzanie finansami w firmie wymaga nie tylko kontrolowania codziennych wydatków, ale także dokładnego zrozumienia, w jakiej kondycji znajduje się przedsiębiorstwo. Doskonałym i dostępnym niemal dla każdego przedsiębiorcy narzędziem do tego jest bilans. Ale co właściwie kryje się pod tym pojęciem? Bilans to, sporządzony zgodnie z wymogami Ustawy o Rachunkowości (lub też Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości) raport, który szczegółowo przedstawia, co firma posiada (aktywa) oraz w jaki sposób sfinansowała swoje zasoby (pasywa). W tym wpisie wyjaśnimy, jak czytać ten dokument, jakie informacje zawiera i dlaczego warto regularnie go sporządzać. Zapraszamy do lektury.
Spis treści:
- Co to jest bilans firmy i jak go czytać?
- Po co sporządzać bilans?
- Bilans firmy a audyt
- Skuteczne narzędzie zarządzania firmą – bilans
Co to jest bilans firmy i jak go czytać?
Bilans to jedno z podstawowych elementów sprawozdania każdej firmy prowadzącej pełną rachunkowość, co dotyczy przede wszystkim spółek. Jego zadaniem jest przedstawienie sytuacji majątkowej przedsiębiorstwa na dany moment, zestawiając wszystkie składniki aktywów (majątek firmy) oraz pasywów (źródła finansowania tego majątku). Bilans firmy składa się z dwóch głównych części – jak je czytać?
- Aktywa – obejmują one wszystko, co firma posiada zarówno w formie majątku trwałego (np. nieruchomości, maszyny, sprzęt), jak i obrotowego (np. zapasy, należności, gotówka). Aktywa mogą być dzielone na krótkoterminowe oraz długoterminowe, zależnie od okresu ich użyteczności.
- Pasywa – to źródła finansowania aktywów. Pasywa dzielą się na kapitał własny (który pochodzi z wniesionych środków przez właścicieli lub wygenerowanego zysku), a także zobowiązania (np. kredyty, pożyczki, zobowiązania wobec dostawców).
| Aktywa | Pasywa |
Aktywa trwałe:
|
Kapitał własny:
|
Aktywa obrotowe:
|
Zobowiązania:
|
Źródło: Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r.
Po co sporządzać bilans?
Regularne sporządzanie bilansu, poza wymogiem prawnym, jest fundamentem prawidłowego zarządzania finansami przedsiębiorstwa. Pozwala na bieżące monitorowanie sytuacji finansowej firmy, a także daje ważne informacje na temat jej stabilności i efektywności operacyjnej. Oto jak bilans pomaga w zarządzaniu:
- Monitorowanie sytuacji finansowej – dzięki analizie aktywów obrotowych i pasywów krótkoterminowych można określić, czy firma ma wystarczającą ilość środków na pokrycie swoich bieżących zobowiązań. Dodatkowo pozwala na ocenę rentowności, czyli zdolności do generowania zysków, oraz struktury zadłużenia, co jest nieodzowne w procesie oceny ryzyka finansowego.
- Podejmowanie świadomych decyzji biznesowych – regularnie sporządzany bilans dostarcza cennych danych, które są podstawą podejmowania decyzji o rozwoju firmy, planowanych inwestycjach czy ewentualnych zmianach w strukturze organizacyjnej. Znajomość obecnej sytuacji finansowej pozwala przedsiębiorcy na lepsze planowanie wydatków, kontrolowanie kosztów oraz wypracowanie strategii mającej na celu optymalizację struktury kapitałowej.
- Spełnianie obowiązków prawnych – obowiązek prowadzenia bilansu firmy w Polsce wynika z Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 z późn. zm.). Zgodnie z tą ustawą przedsiębiorcy, którzy prowadzą pełną rachunkowość, są zobowiązani do sporządzania bilansu rocznego, który stanowi część sprawozdania finansowego. Raport ten musi być składany w odpowiednich urzędach skarbowych oraz instytucjach nadzorczych, a także (wraz ze sprawozdaniem finansowym) do repozytorium dokumentów finansowych KRS.
Regularne sporządzanie bilansu nie tylko pozwala na bieżąco monitorować kondycję firmy, ale również daje jej zarządowi odpowiednie narzędzia do podejmowania działań korygujących w przypadku wykrycia problemów finansowych, co w efekcie sprzyja poprawie stabilności firmy i jej zdolności do rozwoju.
Bilans firmy a audyt
Bilans odgrywa również istotną rolę w procesie audytowym, ułatwiając identyfikację ewentualnych nieprawidłowości księgowych przed formalnym rozpoczęciem audytu. Tego typu proaktywne działania zmniejszają ryzyko wykrycia błędów, które mogłyby negatywnie wpłynąć na reputację firmy i jej zdolność kredytową. Dodatkowo bilans stanowi istotne narzędzie budowania zaufania w oczach inwestorów, instytucji finansowych oraz innych partnerów biznesowych. Przejrzystość i rzetelność finansowa, potwierdzona regularnie przygotowywanym raportem, stanowi podstawę podejmowania decyzji o współpracy, udzieleniu kredytów czy inwestycjach. Dobrze sporządzony bilans (w tym roczny, który pozostaje po publikacji ogólnie dostępny) zwiększa wiarygodność przedsiębiorstwa na rynku, co ma znaczenie w pozyskiwaniu kapitału i negocjowaniu korzystnych warunków współpracy.
Skuteczne narzędzie zarządzania firmą – bilans
Bilans firmy to zatem nie tylko obowiązek prawny, ale przede wszystkim narzędzie do skutecznego zarządzania firmą. Dostarcza on ważnych informacji o kondycji finansowej przedsiębiorstwa, pozwalając ocenić jego płynność, rentowność i poziom zadłużenia. Regularne sporządzanie oraz analizowanie bilansu pozwala na bieżąco monitorować sytuację firmy, a także reagować na pojawiające się wyzwania. Dzięki tym informacjom przedsiębiorcy mogą podejmować świadome decyzje finansowe, które wpłyną na długoterminowy rozwój i stabilność działalności.
Jeśli chcesz lepiej zarządzać finansami swojej firmy, zacznij regularnie analizować bilans oraz konsultuj się z profesjonalistami, aby optymalizować procesy zarządzania. Zachęcamy do kontaktu – pomożemy w procesie sporządzania i analizowania bilansu finansowego Twojej firmy, a także sprawdzań finansowych kontrahentów, z którymi prowadzisz lub zamierzasz podjąć współpracę.
